November 2015 verscheen Als je een meisje bent bij uitgeverij De Harmonie. Het omslagbeeld is een werk van kunstenaar Scarlett Hooft Graafland. De bundel is te koop in de boekhandel (en natuurlijk ook online).
Tijdens het schrijven van de bundel confronteerde ik een aantal mensen in mijn omgeving met de vraag: ben je een vrouw of een meisje? Daar maakte ik het volgende filmpje van.
Mijn tweede dichtbundel Hoe ik een bos begon in mijn badkamer is op 14 mei 2017 verschenen bij Uitgeverij De Harmonie.
In deze bundel gaan beeld en taal in dialoog over klimaatverandering, “natuur”, “mens”, aanspoelende walvissen, zalmkanonnen, oestermeisjes, ecoducten en damherten.
Voor deze bundel ontving ik de debutantenbeurs van Het Nederlands Letterenfonds. Het omslag is gemaakt door Anne Lammers, beeld is van mijzelf.
PERSQUOTES
Literair Nederland: Zeer geslaagd debuut
Er is een prachtig gedicht over een eetprobleem waarin ze het fantastische woord ‘uitslikken’ gebruikt voor braken. En ook: ‘theelepeltjes wekken de illusie dat je meer kunt eten’.
(…) Haar gedichten overtuigen door de thematiek, haar humor en de beelden (schaamschennis). Het is zeer leesbare poëzie en ook geschikt voor een wat jonger publiek. 5 januari 2016
Ons Erfdeel: Intrigerende bundel
Maartje Smits heeft een intrigerende bundel geschreven over twee grote thema’s aan het begin van de eenentwintigste eeuw: de vrouw en het internet. Buiten de bundel waaiert haar poëzie in multimediale vormen uiteen en ook die maken het boek tot een geslaagd debuut. Ons Erfdeel nr 2 2016 – Kila van der Starre
Goodreads: De jongste Beatnik
Maartje Smits is stoer en avontuurlijk met een hang naar relevante maatschappijkritiek. – Marcel Ozymantra
Trouw: Worstelen met je spiegelbeeld
Smits zet typografie in om de scherper wordende scheidslijn tussen jongen en meisje te laten zien. Kan met een enkel woord, ‘schaamschennis’, oproepen hoe een meisje zich voelt dat op weg naar huis onaangenaam geconfronteerd wordt met de ‘penis’ van een jongen. 30 januari 2016
Boekenkrant: Gebruiksaanwijzing voor meisjes
Als je een meisje bent is een waardig debuut, waar je even goed voor moet gaan zitten. De gedichten lijken in eerste instantie moeilijk te begrijpen, maar laat Smits haar werk doen. februari 2016
De Groene Amsterdammer: Lichtvoetig. Geestig.
Awater: Negenentwintig gedichten, één totaalbeeld
De kracht van haar werk zit in haar originele associaties, in een vermogen om woord en beeld verrassende verbintenissen met elkaar te laten aangaan. In haar handen is taal niet alleen het materiaal dat beelden schept, maar ook het spul dat met beelden speelt, en daartoe lijkt het gefragmenteerd en onophoudelijk in beweging te moeten blijven. winter 2016
Poëziekrant: Bijna iets buitenaards
De stijl van Smits is elliptisch maar elektrificerend, de syntaxis veelal verstoord, ontregeld – haar ritme eerder slepend dan stuwend.
Als je een meisje bent is een bundel die je hardop zou moeten lezen, waarvan je de taal moet hóren en proeven. Als je een meisje bent is een overtuigend debuut. februari/maart 2016
Lezeres de vaderlands: Lijstjestijd
Gelukkig weet je na het lezen van de bundel niet hoe het moet, een vrouw worden, maar heeft het meerstemmig meisje je het web van verwachtingen over het meisje- en vrouw-zijn laten zien en er zachtjes aan getornd. 28 december 2015
MeanderMagazine: Meisje uit de bocht
In de tweede helft van de bundel vliegt het meisje uit de bocht en heb ik steeds meer moeite haar te volgen. De gedichten worden warriger en Smits gooit verschillende talen door elkaar. Dit levert soms aardige klankovereenkomsten op, maar ik heb moeite contact te maken. 14 januari 2016
PERSQUOTES
TROUW Op verkenningstocht langs de ingekaderde natuur
Met opgewekte, geladen gedichten, met hier en daar wat smakelijk Duits en swingend Engels, weet Smits de lezer aan het twijfelen te brengen. Hem te laten nadenken over de vraag ‘hoe had ik me ooit van planten / durven onderscheiden’. Want hoe graag die zich ook boven de natuur ziet staan, hij is daar net zo goed onderdeel van. Janita Monna in Trouw
MEANDER De foto’s van Maartje Smits zijn gedichten op zich.
KLECKS ‘je kind smelt / dat is ook de natuur’ – Maartje Smits onderzoekt persoonlijk wat er van de natuur overblijft
In haar nieuwe bundel ontmantelt Smits zo dat begrip, ‘natuur’, maar ze heeft ook oog voor wat dat betekent voor de manier waarop zij, en wij met haar, daarna in de wereld kan staan – iets dat ze plaats geeft in een paar kwetsbaar persoonlijke gedichten. Harm Hendrik Ten Napel in Klecks
DE GROENE AMSTERDAMMER Damherten gaan te weinig dood
Smits slaagt erin haar bevreemding op de lezer te doen overslaan. Piet Gerbrandy
CUTTING EDGE De mens die bijna alles omsluit
Maartje Smits laat je zonder het minste risico van de ene verrassing in de andere tuimelen. […] Je zou soms denken dat het de taak van de dichter is om elke herinnering aan wat is geweest op te poetsen en te bewaren in een zoveelste gedicht. Een opdracht waarin Maartje Smits wonderwel is geslaagd.
TZUM Maartje Smits is een damhert
In tegenstelling tot de meeste beeldende kunstenaars die tekst gebruiken, blijft Maartje Smits niet steken in grote woorden en clichés en kan zij de taal de plaats geven in de beeldende kunst die zij verdient (of het beeld de plaats die het in de taal verdient). Geen quasi-diepzinnigheid maar speelsheid, geen grote woorden maar taal die werkelijk ‘verbeeldt’.